ترخیصیه (Delivery Order) یکی از مهم‌ترین اسناد در فرآیند حمل و نقل بین‌المللی است که آگاهی کامل از آن برای بازرگانان و تجار ضروری می‌باشد. این سند نقشی حیاتی در فرآیند واردات کالا دارد و جهت انجام تشریفات ترخیص کالا از گمرک الزامی است. ترخیصیه به‌عنوان مجوزی از طرف شرکت حمل‌ونقل عمل می‌کند که به موجب آن صاحب کالا یا نماینده قانونی وی می‌تواند فرآیند ترخیص کالا را آغاز کند.
مسئول صدور ترخیصیه
صدور ترخیصیه به‌طور معمول بر عهده شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی است. این شرکت‌ها قبل از شروع فرآیند ترخیص کالا، ترخیصیه را تنظیم و صادر می‌کنند. در حقیقت، شرکت حمل‌ونقل اطلاعات مربوط به محموله را در این سند درج کرده و به گمرک اطلاع می‌دهد که صاحب کالا یا نماینده‌اش می‌توانند اقدامات قانونی مربوط به ترخیص را انجام دهند. این اقدام فرآیند شفاف‌سازی مالکیت کالا را تسهیل کرده و نقش مهمی در کاهش مشکلات حقوقی و اختلافات می‌آفریند.
اطلاعات مندرج در ترخیصیه
برای آشنایی بیشتر با جزئیات ترخیصیه، تصور کنید که قصد ترخیص کالا از کشوری مانند دبی یا هر مکان دیگری را دارید. در این فرآیند، باید بدانید که ترخیصیه شامل چه اطلاعاتی است. این اطلاعات معمولاً به شرح زیر هستند:
- مشخصات گیرنده: شامل نام، کد ملی یا شناسه حقوقی.
- شماره بارنامه و تاریخ صدور: شامل اطلاعات مربوط به حمل و نقل بار.
- تعداد و نوع بسته‌بندی: جزئیات مربوط به بسته‌بندی محموله.
- شرح کالا: توضیح مختصر در مورد محتویات محموله.
- وزن خالص: وزن محموله بدون احتساب بسته‌بندی.
- نام مؤسسه حمل‌ونقل: شرکت صادرکننده سند.
- مشخصات وسیله حمل: اطلاعات مربوط به نوع وسیله حمل، مانند نام کشتی یا شماره پرواز.
- شماره فهرست کل بار: شماره اختصاصی بارنامه.
پیگیری وضعیت ترخیصیه
امروزه ترخیصیه‌ها به‌صورت الکترونیکی در سامانه جامع مدیریت کالا و خدمات پس از ترخیص ثبت می‌شوند. این سامانه به صاحبان کالا این امکان را می‌دهد که وضعیت ترخیصیه خود را به راحتی بررسی کنند. برای پیگیری وضعیت ترخیصیه از طریق سامانه، مراحل زیر را دنبال کنید:
- وارد سامانه خدمات پس از ترخیص شوید.
- گزینه “بررسی وضعیت ثبت ترخیصیه” را انتخاب کنید.
- اطلاعات مورد نیاز مانند کد شرکت حمل، شماره مانیفست و شماره بارنامه را وارد نمایید.
- پس از تکمیل فرم، وضعیت ثبت یا عدم ثبت ترخیصیه نمایش داده می‌شود.
ترخیصیه الکترونیکی و واگذاری آن
ترخیصیه الکترونیکی به‌طور قانونی برای تمام محموله‌ها صادر می‌شود. پس از اتمام فرآیند انتقال بار، شرکت حمل‌ونقل مشخصات صاحب کالا را در سامانه جامع امور گمرکی ثبت کرده و یک نسخه الکترونیکی از ترخیصیه را به صاحب کالا یا نماینده قانونی وی واگذار می‌کند. این نسخه شامل هزینه‌ها و جزئیات حمل و نقل است. با دریافت این سند، صاحب کالا یا نماینده وی می‌توانند قبض انبار الکترونیکی را دریافت کرده و فرآیند اظهار کالا را آغاز کنند.
واگذاری ترخیصیه
در برخی موارد، نیاز به انتقال مالکیت کالا از طریق واگذاری ترخیصیه پیش می‌آید. این فرآیند زمانی اتفاق می‌افتد که:
- مالکیت کالا باید به شخص دیگری در هنگام اظهار کالا به گمرک منتقل شود.
- حمل کالا توسط شرکت حمل‌ونقل به یک شرکت دیگر واگذار گردد.
در این حالت، سند ترخیصیه باید به نام مالک جدید تنظیم و ثبت شود. در غیر این صورت، مشکلاتی همچون عدم امکان دریافت قبض انبار به وجود خواهد آمد. این فرآیند معمولاً از طریق سامانه epl صورت می‌گیرد که مراحل آن به شرح زیر است:
مراحل واگذاری ترخیصیه از طریق سامانه EPL
سامانه epl (سامانه پنجره واحد تجارت فرامرزی) به صاحبان کالا و شرکت‌های حمل‌ونقل این امکان را می‌دهد که فرآیند واگذاری ترخیصیه را به‌صورت الکترونیکی انجام دهند. این سامانه باعث تسریع در فرآیند انتقال سند و افزایش شفافیت می‌شود. مراحل واگذاری ترخیصیه در سامانه به شرح زیر است:
-
ورود به سامانه epl: صاحب کالا یا نماینده قانونی وی باید با استفاده از اطلاعات کاربری خود وارد سامانه شود. برای ورود، نیاز به نام کاربری و رمز عبور اختصاصی دارید که پیش‌تر توسط گمرک برای شما ایجاد شده است.
-
انتخاب گزینه “واگذاری ترخیصیه”: پس از ورود به سامانه، از منوی سمت راست، گزینه “واگذاری ترخیصیه” را انتخاب کنید. این گزینه مخصوص ثبت انتقال مالکیت کالا به شخص حقیقی یا حقوقی دیگر است.
-
وارد کردن اطلاعات: در این مرحله، باید اطلاعات مربوط به ترخیصیه را وارد کنید. این اطلاعات شامل کد ملی شرکت حمل‌ونقل، شماره مانیفست، شماره بارنامه و کد ملی صاحب جدید کالا است. دقت در وارد کردن این اطلاعات ضروری است، زیرا هرگونه اشتباه می‌تواند باعث رد درخواست شود.
-
تأیید انتقال: پس از وارد کردن اطلاعات، پیغامی برای تأیید انتقال نمایش داده می‌شود که اطلاعات صاحب فعلی و صاحب جدید کالا در آن موجود است. در صورت صحت اطلاعات، باید گزینه “کاملاً اطمینان دارم این دستور باید اجرا شود” را انتخاب کنید.
-
مشاهده پیغام موفقیت: پس از تکمیل موفقیت‌آمیز مراحل، پیغامی مبنی بر موفقیت‌آمیز بودن واگذاری ترخیصیه نمایش داده می‌شود.
نکات مهم در خصوص واگذاری ترخیصیه
- برای ورود به سامانه epl و انجام واگذاری، داشتن دسترسی به اطلاعات کاربری ضروری است. در صورت فراموشی اطلاعات ورود، باید به واحد انفورماتیک گمرک مراجعه کنید.
- دقت در وارد کردن اطلاعات مربوط به شماره بارنامه و مانیفست از اهمیت بالایی برخوردار است. این اطلاعات باید به‌طور صحیح و دقیق وارد شوند.
- در صورتی که کاربر انتقال‌دهنده وکالت الکترونیکی از صاحب اولیه ترخیصیه نداشته باشد، واگذاری انجام نمی‌شود. برای ثبت وکالت الکترونیکی، از گزینه “ثبت وکالت کارمندی” در سامانه استفاده کنید.
تفاوت ترخیصیه و قبض انبار
ترخیصیه و قبض انبار دو سند مختلف با کاربردهای متفاوت هستند:
- قبض انبار سندی است که نشان‌دهنده این است که کالا در تاریخ مشخصی به انبار گمرک وارد شده است و توسط انباردار صادر می‌شود. این سند به صاحب کالا اطمینان می‌دهد که محموله‌اش در انبار گمرک موجود است.
- ترخیصیه نشان‌دهنده تسویه کرایه حمل و مجوز آغاز مراحل ترخیص کالا است که توسط شرکت حمل‌ونقل صادر می‌شود. تفاوت اصلی این دو سند در مرجع صدور و کاربرد آن‌هاست، اما هر دو در فرآیند ترخیص کالا اهمیت ویژه‌ای دارند.
این اطلاعات می‌توانند کمک کنند تا شما از تمامی ابعاد ترخیص کالا، فرآیندهای حقوقی و الزامات گمرکی آگاهی پیدا کنید و بتوانید به درستی اقدامات لازم را انجام دهید.
